Sáng tạo giúp bà con Khmer thoát nghèo bền vững 

Những năm gần đây, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào dân tộc Khmer ở các tỉnh, thành vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) không ngừng được cải thiện. Đó là kết quả từ cách làm sáng tạo trong công tác xóa đói giảm nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và đặc biệt là sự nỗ lực vươn lên của chính bà con dân tộc Khmer trong lao động sản xuất.

Hỗ trợ bà con nuôi bò phát triển kinh tế. Trong ảnh: Mô hình nuôi bò của hộ ông Cô Phanh, huyện Trà Cú, Trà Vinh.

Những cách làm hay

Để giúp bà con Khmer thoát nghèo bền vững, các địa phương trong vùng ĐBSCL đã có nhiều cách làm sáng tạo. Trong đó phải kể đến phong trào “Phát huy nguồn lực, thực hành tiết kiệm, giảm nghèo bền vững” của Hội Liên hiệp Phụ nữ; Hội Cựu chiến binh có phong trào “Cần, kiệm thoát nghèo, nâng cao mức sống”, huy động nguồn lực, hỗ trợ hộ nghèo về giống, vốn, ngày công; thành lập quỹ đồng đội giúp nhau không lãi suất… của các ban, ngành đoàn thể tỉnh Trà Vinh.

Ông Kiên Banh, Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Trà Vinh cho biết, tỉnh có hơn 31% dân số là đồng bào Khmer. Trước đây, người dân chủ yếu sống bằng nghề trồng lúa và một ít đất vườn dừa, cuộc sống chật vật, chưa thể thoát nghèo. “Với phương châm “không để người nghèo, cận nghèo đứng ngoài các mô hình sản xuất nông nghiệp thu nhập cao”, tỉnh chủ trương thành lập các Tổ hợp tác (THT), Hợp tác xã (HTX) để người bà con tương trợ nhau phát triển. Đồng thời khuyến khích người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; tập huấn kỹ thuật giúp bà con tăng hiệu quả sản xuất. Nhờ vậy, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh hằng năm đều giảm đáng kể”- ông Banh nói.

Đánh thức tiềm năng của địa phương và khai thác hiệu quả các nguồn lực là cách mà tỉnh An Giang thực hiện để giúp bà con Khmer giảm nghèo bền vững. Trên địa bàn tình An Giang, những nghề truyền thống của bà con Khmer như: đan đệm bàng (Ba Chúc, Châu Lăng...), sản xuất đường thốt nốt (Vĩnh Trung, An Cư...), dệt thổ cẩm (Văn Giáo)... có từ lâu đời, sản phẩm đẹp, chất lượng khá tốt. Để hỗ trợ bà con phát triển nghề truyền thống, tỉnh An Giang hình thành các HTX với bộ khung hoàn chỉnh, quy hoạch vùng nguyên liệu và hỗ trợ bà con trong việc tìm đầu ra cho sản phẩm, vừa kết hợp với du lịch, đời sống của bà con ngày một đổi thay.

Cùng với đó, đồng bào dân tộc Khmer tỉnh An Giang còn được thụ hưởng nhiều chính sách hỗ trợ, như: xây dựng nhà ở, dạy nghề, học nghề ngắn hạn cho thanh niên dân tộc thiểu số, chính sách hỗ trợ tiền ăn học nghề ngắn hạn, hỗ trợ vay vốn thoát nghèo; hình thành một số mô hình khác như: nuôi bò, nuôi cá trong vèo, trồng nấm bào ngư, nấm rơm, hay buôn bán nhỏ... giúp bà con cải thiện cuộc sống. Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, thông tin: “Tỷ lệ hộ nghèo hằng năm tại An Giang giảm đều qua từng năm. Đời sống của các hộ nghèo ngày càng được nâng lên. Tỷ lệ hộ nghèo người dân tộc thiểu số giảm 3,79%/năm”.

Ngoài chính sách hỗ trợ, các tỉnh, thành vùng ĐBSCL còn thực hiện mô hình mỗi cán bộ, đảng viên đỡ đầu 1-2 hộ nghèo; đối thoại cùng hộ nghèo; nhân rộng các điển hình là người dân tộc thoát nghèo bền vững; phát huy vai trò người có uy tín trong đồng bào dân tộc để tuyên truyền, vận động giúp bà con tự giác vươn lên thoát nghèo.

Đổi thay ở vùng quê

Số liệu từ Vụ địa phương III, Ủy ban Dân tộc, thể hiện: năm 2018, tỷ lệ hộ nghèo vùng ĐBSCL là 6,08% giảm 1,89% so với năm 2017, trong đó tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào Khmer giảm bình quân 3-4%/ năm. Phần lớn những hộ thoát nghèo không có tình trạng tái nghèo…

Có dịp trở lại xã Đại Tâm, huyện Mỹ Xuyên- một trong những địa phương nghèo  của tỉnh Sóc Trăng- chúng tôi rất ấn tượng về những câu chuyện thoát nghèo nơi đây. Anh Trầm Út đang tất bật chăm sóc các luống hẹ lá, ớt chuẩn bị bán cho thương lái, anh cho biết: “Cuộc sống trước đây vốn khó khăn, nhưng khi được chính quyền địa phương xây dựng cho căn nhà và hỗ trợ bò để nuôi, gia đình tôi có điều kiện vươn lên. Địa phương cũng cử cán bộ đến tận nhà hướng dẫn cách chăm sóc bò và hoa màu nên bò sinh trưởng tốt, số lượng đàn ngày càng tăng. Giờ thì chúng tôi đã thoát nghèo, cuộc sống khá giả và có điều kiện lo cho con cái học hành đàng hoàng”.

Nếu trước đây ở Trà Cú- nơi có đông đồng bào Khmer sinh sống (chiếm hơn 62% dân số toàn huyện) và nghèo nhất tỉnh Trà Vinh, thì nay bức tranh quê hương có nhiều gam màu tươi sáng. Hầu hết tuyến đường từ huyện về xã, từ xã tới ấp đều được bê tông hóa, dọc hai bên là những ngôi nhà mới khang trang nằm san sát. Giờ đây khi nhắc đến huyện Trà Cú, nhiều người gọi vui là "quê của những triệu phú người Khmer". Điển hình như ông Cô Phanh ở ấp Bến Bạ, xã Hàm Giang, huyện Trà Cú, từ nông dân không có đất sản xuất, nhờ địa phương hỗ trợ vốn chăn nuôi bò, hướng dẫn khoa học kỹ thuật, cộng thêm tính cần cù, nay ông Phanh đã có nhà cửa khang trang.

Ông Cô Phanh chia sẻ: “Thấy hoàn cảnh khó khăn, địa phương có cho 2 con bò để nuôi. Sau khi bán lứa bò đầu tiên, từ số tiền có được cộng thêm vốn vay ưu đãi từ địa phương, gia đình tôi thuê đất trồng lúa cao sản kết hợp hoa màu, nuôi bò thịt và bò sữa. Qua 3 năm thì trả hết nợ. Giờ gia đình tôi đã có 5 công đất trồng lúa, đàn bò hơn chục con. Trừ hết chi phí, mỗi năm gia đình lãi trên 100 triệu đồng”.

Đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào Khmer đã và đang thay đổi từng ngày, đó là thành quả từ việc hỗ trợ kịp thời của chính quyền địa phương, sự cần cù lao động của bà con Khmer.

Bài, ảnh: THÚY AN