Cú hích cho văn học thiếu nhi
Bài, ảnh: DUY KHÔI
Thời gian qua, bên cạnh sự ra đời ngày càng nhiều các tác phẩm văn học thiếu nhi thì việc tổ chức các giải thưởng, cuộc vận động sáng tác văn học dành cho đối tượng độc giả này cũng nở rộ. Đây là cú hích để văn học thiếu nhi phát triển trong thời gian tới.
Thiếu nhi đọc sách tại một triển lãm sách của Thư viện TP Cần Thơ.
Sau 4 lần tổ chức, Giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn đã tạo được dấu ấn vững chãi ở lĩnh vực sáng tác văn học, nghệ thuật dành cho thiếu nhi. Ở Giải thưởng Dế Mèn lần thứ 4-2023 vừa trao giải, Giải thưởng lớn - Hiệp sĩ Dế Mèn đã được trao cho nhà văn Trần Đức Tiến. 4 giải Khát vọng Dế mèn được trao cho: Chùm tranh của Hoàng Nhật Quang (11 tuổi, Lạng Sơn); tác phẩm "Ông Ba Bị và những đứa trẻ trong mơ" (truyện dài của Lạc An, NXB Kim Đồng); tác phẩm "Ở một nơi có rất nhiều rồng" (bản thảo truyện dài của Mộc An); tác phẩm "Vua ngan xóm hồ" (bản thảo truyện dài của nhà văn Uông Triều). Ngoài ra, Ban tổ chức còn tặng thưởng cho 2 tác phẩm được Hội đồng giám khảo bầu chọn là "Nghé ọ Hai Xoáy" (truyện dài của Phạm Anh Xuân, NXB Văn học - Tân Việt Books); "Tôi, bố tôi, và…" và "Từ những bức thư" (chùm bản thảo của Đoàn Lữ Thụy Phương, 10 tuổi).
Giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn qua các lần tổ chức đã tìm được những tác phẩm văn học, nghệ thuật đặc sắc cho thiếu nhi, ươm mầm và phát triển tài năng ở mảng đề tài này. Quan trọng hơn hết, giải thưởng đã góp thêm tiếng nói động viên, cổ vũ lực lượng sáng tác nghệ thuật cho thiếu nhi.
Ngày 1-6, Sở Thông tin và Truyền thông TP Hồ Chí Minh cũng công bố Giải thưởng Sách thiếu nhi TP Hồ Chí Minh lần thứ nhất. Giải thưởng dành cho những tác phẩm viết bằng tiếng Việt, hướng đến đối tượng độc giả dưới 16 tuổi, với tổng giá trị lên đến cả trăm triệu đồng. Trước đó tại Hà Nội, NXB Kim Đồng cũng công bố thành lập Giải thưởng Văn học Kim Đồng và phát động Cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi 2023-2025. Tác giả có thể tham gia ở 3 thể loại truyện ngắn, truyện dài và thơ, nội dung hướng tới đối tượng nhi đồng (6-10 tuổi) và lứa tuổi thiếu niên (11-15 tuổi). Lãnh đạo NXB Kim Đồng kỳ vọng, Giải thưởng Văn học Kim Đồng sẽ trở thành một giải thưởng uy tín về văn học, đi vào đời sống thông qua những tác phẩm chất lượng dành cho bạn đọc nhỏ tuổi. Giải Nhất của giải thưởng được công bố trị giá đến 100 triệu đồng.
Có thể nói, văn học thiếu nhi đang rất được ưu ái. Nhiều tác phẩm ra đời với hình thức hấp dẫn, nội dung phong phú. Bên cạnh truyện dài, còn có truyện tranh, sách 3D... Nếu như có một thời, lĩnh vực văn học thiếu nhi còn bị lãng quên, thì nay, nhiều tác giả đã "vào cuộc", nhiều đơn vị phát hành, xuất bản cũng xốc vác hơn. Tất để nhằm tạo cú hích cho văn học thiếu nhi trong bối cảnh hiện nay. Cũng có một thời, trên kệ sách các nhà sách, văn học dành cho thiếu nhi đa phần là văn học dịch từ nguyên tác nước ngoài, thì nay, văn học trong nước nổi bật, được trưng bày trang trọng. Đó là những tác phẩm thuần Việt, mang hơi thở Việt Nam, câu chuyện đời sống và văn hóa Việt Nam, phù hợp với trẻ em Việt Nam. Một thế hệ cầm bút trẻ cũng đi vào ngã rẽ văn học thiếu nhi như Bùi Tiểu Quyên, Lê Quang Trạng, Trương Chí Hùng...
Những cú hích này được kỳ vọng phát triển văn học thiếu nhi trong bối cảnh hiện nay, trước sự lấn át của các loại hình giải trí. Văn học thiếu nhi sẽ thu hút trẻ em đến với sách, hình thành một thế hệ mê sách, thích sách và đọc sách, tạo tiền đề để văn hóa đọc phát triển hơn nữa trong tương lai.
