Mức độ công khai ngân sách nhà nước của các tỉnh được cải thiện

Hình ảnh tại Hội thảo công bố  POBI 2019 (Ảnh: M.P)

Ngày 8/7/2020 tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) phối hợp với Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI) tổ chức Hội thảo công bố Chỉ số công khai ngân sách tỉnh POBI 2019. 

Tại Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Anh Thu, Viện trưởng VEPR cho biết, năm 2019 là năm thứ 3 liên tiếp có xếp hạng công khai ngân sách tỉnh. POBI 2019 bao gồm hai trụ cột về quá trình công khai minh bạch và sự tham gia về ngân sách gồm: trụ cột về minh bạch công khai ngân sách; trụ cột về sự tham gia. Năm 2019 là năm thứ hai thực hiện khảo sát POBI có các yếu tố về sự tham gia. 

Khảo sát cũng đánh giá tính đầy đủ, kịp thời, sẵn có và thuận tiện của các tài liệu về ngân sách địa phương. Đồng thời, khảo sát POBI 2019 lần đầu tiên chấm điểm về độ tin cậy của lập dự toán ngân sách khi so sánh với báo cáo quyết toán tương ứng. 

Kết quả khảo sát POBI 2019 cho thấy chỉ số trung bình về công khai ngân sách tỉnh đạt 65,55 điểm trên tổng số 100 điểm quy đổi xếp hạng, cao hơn so với chỉ số trung bình đối với POBI 2018 là 51 điểm và POBI 2017 là 30,5 điểm. Điều này cho thấy mức độ công khai ngân sách nhà nước của 63 tỉnh/thành phố năm 2019 đã cải thiện hơn so với năm 2017 và 2018. 

POBI 2019 cũng cho thấy sự khác biệt giữa mức độ công khai ngân sách tỉnh của các vùng. Xếp theo 7 vùng địa lý trên cả nước, Duyên hải Nam Trung Bộ và Đông Nam bộ là 2 vùng có điểm xếp hạng POBI trung bình cao nhất, lần lượt là 77,16 và 73,81 điểm, tiếp theo đó là vùng Tây Nguyên (70,27 điểm) và Đồng bằng sông Hồng (68,24 điểm).

Vùng Bắc Trung Bộ có số điểm trung bình thấp nhất trong 7 vùng địa lý, chỉ đạt 52,62 điểm, cao hơn đó là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (58,7 điểm) và khu vực Trung du và miền núi Bắc bộ với 63,5 điểm.

Đánh giá về kết quả, Báo cáo chỉ rõ, Việt Nam đang thực hiện các tiến bộ để cải cách tài chính công, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách của Chính phủ. Tăng cường tính minh bạch và công khai về ngân sách là một trong những nội dung quan trọng của lần cải cách này. Đã có nhiều cải thiện về loại tài liệu, nội dung, thời hạn và phương tiện để công khai tài liệu ngân sách. Sự cải thiện đáng kể của chỉ số POBI 2019 so với những năm trước đó cho thấy các địa phương nâng cao ý thức trong công khai ngân sách.

Tuy nhiên, các tỉnh, thành phố hoàn toàn có khả năng tiếp tục cải thiện được mức độ công khai ngân sách với tinh thần chủ động, trách nhiệm hơn, nhằm đảm bảo hiệu quả ngân sách, đồng thời có cơ chế cho người dân tham gia trong quá trình ngân sách thông qua việc hiểu và tiếp cận tài liệu về ngân sách kịp thời và đầy đủ. 

Để tiếp tục cải thiện mức độ công khai ngân sách, theo các chuyên gia tham dự hội thảo, các địa phương cần chủ động công khai đúng thời điểm và đầy đủ theo quy định. Cùng với đó tạo cơ chế cho người dân tham gia vào quy trình ngân sách. POBI giúp tăng niềm tin của người dân và các đối tác phát triển đối với quản lý ngân sách tại địa phương thông qua các hình thức minh bạch, giải trình và sự tham gia về ngân sách.

Đại diện Bộ Tài chính, bà Đinh Thị Mai Anh, Trưởng phòng Quản lý ngân sách nhà nước, Vụ Ngân sách nhà nước (Bộ Tài chính) nhận định, khảo sát POBI có vai trò rất quan trọng, giúp các địa phương có thể đo lường mức độ công khai minh bạch về ngân sách nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản trị cũng như trách nhiệm của địa phương trong việc công khai minh bạch về ngân sách, từ đó tăng cường mức độ thực thi Luật Ngân sách nhà nước năm 2015 từ Trung ương đến địa phương.