Nâng hạng thị trường chứng khoán là bước ngoặt cho giai đoạn phát triển mới

Hình ảnh tại Hội thảo (Ảnh: M.P)

Đây là nhận định của TS Nguyễn Như Quỳnh - Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính (Bộ Tài chính) tại Hội thảo khoa học "Giải pháp nâng hạng TTCK Việt Nam" do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), Viện Chiến lược và Chính sách tài chính (Bộ Tài chính) phối hợp WB và Đại sứ quán Australia tổ chức hôm nay (16/4) tại Hà Nội.

Hội thảo nhằm mục tiêu phân tích những cơ hội và thách thức của nâng hạng thị trường và những tác động đối với nền kinh tế Việt Nam. Trong đó, phân tích, làm rõ những điều kiện và tiêu chuẩn để nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi mà TTCK Việt Nam cần đạt được theo đánh giá của các tổ chức quốc tế, đặc biệt là FTSE Russell; đồng thời, nhận diện các điểm nghẽn mà Việt Nam chưa được nâng hạng lên thị trường mới nổi.

Với những nỗ lực đổi mới, hoàn thiện khung khổ chính sách, trải qua hơn hai thập kỷ hoạt động, TTCK Việt Nam đã chứng tỏ được sức hút, tính hiệu quả, chất lượng ngày càng được nâng cao, trở thành một trong những thị trường có tốc độ tăng trưởng cao trên thế giới. Cụ thể, năm 2023, tổng giá trị huy động vốn qua TTCK đạt hơn 418 nghìn tỷ đồng, tăng 33,5% so với năm 2022. Tính đến hết tháng 3/2024, chỉ số VN-Index đạt 1.284 điểm, tăng 13,6% so với cuối năm 2023 (chỉ xếp sau chỉ số Nikkei 225 của TTCK Nhật Bản, tăng 20,6%), vốn hóa của thị trường có phiều đạt 6,8 triệu tỷ đồng, tăng 13,9%, tương đương với 60,2% GDP ước tính của năm 2023.

Hiện tại, Việt Nam được 2 tổ chức quốc tế MSCI và FTSE Russell phân loại là thị trường cận biên và được đưa vào chỉ số thị trường cận biên. Đến nay, TTCK Việt Nam chiếm tỉ trọng lớn nhất trong rổ chỉ số thị trường cận biên (khoảng 30% tổng tài sản quản lý). Theo ước tính của WB, trong trường hợp nếu được MSCI và FTSE Russell nâng hạng, TTCK Việt Nam sẽ có khả năng thu hút khoảng 25 tỷ USD vốn đầu tư mới từ các nhà đầu tư quốc tế.

Nâng hạng TTCK luôn được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quan tâm và chỉ đạo sát sao. Theo Quyết định số 1726/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2030, mục tiêu tổng quát của Chiến lược là phát triển TTCK ổn định, an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, hội nhập, với quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 100% GDP vào năm 2025 và đạt 120% GDP vào năm 2030. Trong đó, có mục tiêu cụ thể là phấn đấu đến năm 2025 nâng hạng TTCK Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi theo tiêu chuẩn phân hạng TTCK của các tổ chức quốc tế.

Theo Viện trưởng Nguyễn Như Quỳnh, việc nâng hạng TTCK Việt Nam sẽ là bước ngoặt quan trọng cho giai đoạn phát triển mới của thị trường, góp phần tăng quy mô, nâng cao hiệu quả huy động và sử dụng vốn, thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ cũng đã giao Bộ Tài chính và các đơn vị liên quan khẩn trương phối hợp, xử lý nhanh chóng, sớm có kết quả các vướng mắc thuộc trách nhiệm của ngành mình để đáp ứng được quy định tiêu chí nâng hạng TTCK từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi.

Mục tiêu nâng hạng TTCK cũng được đề cập tại các Công điện của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các giải pháp thúc đẩy TTCK phát triển an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững và tại các Nghị quyết điều hành của Chính phủ về phát triển thị trường vốn an toàn, minh bạch, hiệu quả.

“Nâng hạng TTCK là vấn đề quan trọng, liên quan đến nhiều bộ, ngành, đồng thời việc nâng hạng TTCK cũng đặt ra các yêu cầu đối với việc thay đổi các chính sách, quy định pháp luật có liên quan” , TS Nguyễn Như Quỳnh nói. 

Tại Hội thảo, ông Ketut Kusuma - đại diện WB cho rằng, TTCK Việt Nam có tiềm năng to lớn, tuy nhiên vẫn còn để ngỏ cơ hội phát triển thành nguồn cung vốn quan trọng. Các tổ chức quốc tế đã đánh giá Việt Nam là thị trường cận biên từ tháng 9/2018, nằm trong danh sách theo dõi để nâng hạng TTCK.Việc nâng hạng giúp đẩy mạnh vị thế thị trường của Việt Nam, đảm bảo tiếp cận vốn đầy đủ cho nhà đầu tư nước ngoài, với quy mô chứng khoán đầy đủ.

Bà Arabella Bennett - Bí thư thứ hai, Đại sứ quán Australia tại Việt Nam cũng cho rằng, mặc dù còn gặp thách thức nhưng Việt Nam đã đạt được kết quả trong nỗ lực hướng đến mục tiêu nâng hạng lên thị trường mới nổi. Việt Nam cũng đã được đưa vào danh sách theo dõi để nâng hạng TTCK Việt Nam của FTSE Russell.

Ông Vũ Chí Dũng - Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế, Ủy ban Chứng khoán nhà nước cũng phân tích, việc nâng hạng TTCK sẽ là tín hiệu rõ ràng, cho thấy Việt Nam đã tiến bước dài hơn trong lộ trình hội nhập kinh tế quốc tế. Khẳng định vị thế và nâng cao hình ảnh không chỉ của riêng TTCK Việt Nam mà còn của cả nền kinh tế đối với cộng đồng quốc tế. 

Theo báo cáo đánh giá của WB, việc được nâng hạng sẽ đem lại nhiều lợi ích cho TTCK Việt Nam như: Thu hút thêm dòng vốn ngoại gián tiếp ròng khoảng 7,2 tỷ USD vào Việt Nam 1 năm. Dòng vốn này chủ yếu đến từ các quỹ đầu tư và nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) lớn trên thế giới. 

Nâng hạng sẽ giúp cải thiện khả năng định giá cổ phiếu, theo đó giá cổ phiếu trên thị trường sẽ được nhiều NĐTNN chuyên nghiệp tham gia đánh giá, thể hiện đúng nhu cầu thực tế và đánh giá đúng tiềm năng phát triển của các doanh nghiệp. Việc cải thiện định giá này sẽ hỗ trợ tích cực cho quá trình cổ phần hoá, giúp cho việc thoái vốn của doanh nghiệp nhà nước có thể thu được nguồn thu cao hơn cho ngân sách nhà nước./.