Sự đổi mới của điện ảnh Malaysia 

BẢO LAM
(Tổng hợp từ Nikkei Asia, Worldofbuzz, Hollywoodreporter, SCMP)

Năm 2023 là năm khá thành công của điện ảnh Malaysia khi quốc gia này có nhiều tác phẩm gây chú ý trên thế giới. Ðể có được kết quả trên, ngành công nghiệp điện ảnh quốc gia này đã đổi mới không ngừng.

Vào tháng 3-2023, “Abang Adik” (ảnh) của nhà làm phim Lay Jin Ong đã chiến thắng 2 giải: Lựa chọn của khán giả và Lựa chọn của giám khảo tại Liên hoan phim (LHP) quốc tế Fribourg - FIFF, Thụy Sĩ. Một tháng sau, “Abang Adik” tiếp tục làm nên kỳ tích khi chiến thắng 3 giải quan trọng tại LHP Viễn Ðông tổ chức tại Ý: giải Mulberry Audience Award, Black Dragon Critics’ Prize và Phim hay nhất. Với thành tích này, Lay Jin Ong trở thành nhà làm phim Malaysia đầu tiên - cũng là nhà làm phim Ðông Nam Á đầu tiên - làm được điều này. Ðến tháng 7, “Abang Adik” lại tiếp tục mang về chiến thắng Uncaged Award cho Phim xuất sắc nhất tại LHP châu Á tại New York.

Một phim khác của Malaysia cũng tạo được tiếng vang là “Tiger Stripes” (2023) của đạo diễn Amanda Nell Eu, khi giành Giải thưởng lớn Tuần phê bình tại LHP Cannes diễn ra vào tháng 5-2023, trở thành phim Ðông Nam Á đầu tiên giành được giải thưởng danh giá này tại một sự kiện điện ảnh của Pháp. “Tiger Stripes” cũng là tác phẩm Malaysia chọn dự tranh đề cử Phim quốc tế xuất sắc nhất tại Oscar 2024. Vào tháng 10, “Snow in Midsummer” của đạo diễn Chong Keat Aun đứng đầu đề cử Kim Mã 2023 với 9 hạng mục, trong đó có các hạng mục quan trọng: Phim xuất sắc nhất, đạo diễn, kịch bản….

Không chỉ tên tuổi của các nhà làm phim Malaysia được quốc tế biết đến mà còn có các diễn viên. Michelle Yeoh (Dương Tử Quỳnh) từng giành Tượng vàng Oscar 2023 Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất. Bà là nữ diễn viên Malaysia đầu tiên và châu Á trong lịch sử làm được điều này. Nhiều diễn viên Malaysia cũng đã tạo được dấu ấn ở thị trường quốc tế, như: Henry Golding, Ronny Chieng trong “Crazy Rich Asians” (2018), Yeo Yann Yann trong “American Born Chinese”. Trong khi đó, nhà biên kịch người Malaysia Adele Lim cũng đã tạo dựng tên tuổi qua các phim “Crazy Rich Asians”, “Raya and the Last Dragon” (2021), “Joy Ride” (2023).

Thành công của điện ảnh Malaysia do quốc gia chú trọng đầu tư tạo nền tảng cho phim ảnh phát triển. Ðạo diễn Ho Yuhang cho rằng, điện ảnh Malaysia vẫn đang phát triển từ phim thương mại đến phim độc lập quy mô nhỏ, nên còn nhiều khó khăn, nhưng nếu biết cách đầu tư, tận dụng tiềm năng sẽ tạo nhiều cơ hội phát triển. Diễn viên kiêm biên kịch Redza Minhat nói: “Cung cấp tài chính, huy động vốn là một loại hình tài trợ phim, trong đó nhà đầu tư cung cấp vốn cho danh mục phim, thay vì một phim duy nhất, để giảm rủi ro và đa dạng hóa các khoản đầu tư”.

Các chuyên gia cho rằng, Malaysia cần tiếp tục tạo điều kiện cho thị trường điện ảnh nội địa phát triển, đồng thời có những chính sách để thu hút đầu tư. Vào tháng 10, Chính phủ Malaysia đã công bố một loạt sáng kiến nhằm hỗ trợ các nhà làm phim, trong đó có giảm và miễn thuế giải trí 25% đối với phim ảnh và biểu diễn nghệ thuật, ưu đãi thuế cho sản xuất phim và hỗ trợ bổ sung cho sản xuất nội dung số và các hoạt động liên quan. Malaysia cũng hình thành chương trình hỗ trợ làm phim mang tên “Film in Malaysia Incentive”. Về lâu dài, Malaysia có những chính sách cải cách chế độ kiểm duyệt bằng cách bổ nhiệm một nhóm chuyên gia đa dạng vào hội đồng kiểm duyệt. Malaysia cũng cho phép phát triển nền tảng trực tuyến với điều kiện các nền tảng phải chiếu nhiều phim địa phương hơn. Ðồng thời cũng tạo mọi điều kiện để các đơn vị đầu tư và sản xuất phim tại Malaysia. Cụ thể, qua các hãng phim lớn của Malaysia là Golden Screen Cinemas, Astro Shaw đã sản xuất nhiều phim thành công: “Polis Evo 3” (2023), “Malbatt: Misi Bakara” (2023)…

Malaysia cũng định hướng phát triển nhiều khu vực thành phim trường thu hút các nhà sản xuất quốc tế. Cụ thể như Forest City đang là bối cảnh được yêu thích của nhiều chương trình, dự án phim quốc tế, như: “The Mole” (Netflix), “Battle Trip” (Hàn Quốc), “Hungry: Tipping the Scales” (Áo)...