Nhiều quyền lợi về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế tăng từ ngày 01/7/2023
Ngày 14/5/2023, Chính phủ ban hành Nghị định số 24/2023/NĐ-CP tăng mức lương cơ sở lên 1.800.000 đồng/tháng từ ngày 01/7/2023. Theo đó, rất nhiều khoản trợ cấp bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) gắn với lương cơ sở sẽ được điều chỉnh tăng từ tháng 7/2023.
1. Tăng mức hưởng dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau ốm đau
Căn cứ Điều 29 Luật BHXH năm 2014, sau khi nghỉ hết thời gian hưởng chế độ ốm đau tối đa trong năm, trong 30 ngày đầu trở lại làm việc mà sức khỏe chưa phục hồi thì người lao động (NLĐ) sẽ được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe từ 5 ngày đến 10 ngày/năm. Thời gian nghỉ này bao gồm cả ngày lễ, tết và nghỉ hàng tuần.
Trong thời gian này, NLĐ sẽ không được doanh nghiệp trả lương nhưng thay vào đó, sẽ được cơ quan BHXH thanh toán chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe.
Theo quy định, chế độ dưỡng sức sau ốm đau được tính bằng 30% mức lương cơ sở/ngày, tương ứng với mức trợ cấp tăng từ 447.000 đồng/ngày lên 540.000 đồng/ngày.
2. Tăng mức trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi
Theo quy định tại Điều 38 Luật BHXH năm 2014 thì LĐ nữ sinh con hoặc NLĐ nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi được trợ cấp một lần cho mỗi con bằng 2 lần mức lương cơ sở tại tháng LĐ nữ sinh con hoặc tháng NLĐ nhận nuôi con nuôi. Trường hợp sinh con nhưng chỉ có cha tham gia BHXH thì cha được trợ cấp một lần bằng 2 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con.
Do đó, từ ngày 01/7/2023, LĐ nữ sinh con hoặc NLĐ nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi được trợ cấp một lần cho mỗi con bằng 3.600.000 đồng (hiện hành là 2.980.000 đồng).
Trường hợp sinh con nhưng chỉ có cha tham gia BHXH thì cha được trợ cấp một lần bằng 3.600.000 đồng (hiện hành là 2.980.000 đồng) cho mỗi con.
3. Tăng mức hưởng dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản
Căn cứ khoản 3, Điều 41 Luật BHXH năm 2014, LĐ nữ ngay sau thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản, trong thời gian 30 ngày đầu trở lại làm việc mà sức khỏe chưa phục hồi thì sẽ được xem xét giải quyết nghỉ chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản từ 5 ngày đến 10 ngày. Thời gian nghỉ này bao gồm cả ngày nghỉ lễ, tết và nghỉ hàng tuần.
Trong thời gian nghỉ dưỡng sức, dù không được doanh nghiệp trả lương nhưng NLĐ sẽ được cơ quan BHXH thanh toán chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe.
Mức hưởng chế độ dưỡng sức sau thai sản của NLĐ theo quy định bằng 30% mức lương cơ sở/ngày, tương ứng với mức trợ cấp tăng từ 447.000 đồng/ngày lên 540.000 đồng/ngày.
4. Tăng trợ cấp một lần khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
Căn cứ Điều 48 Luật An toàn, vệ sinh LĐ, NLĐ bị suy giảm khả năng LĐ từ 5% đến 30% do tai nạn lao động (TNLĐ), bệnh nghề nghiệp (BNN) thì được nhận trợ cấp một lần.
Mức trợ cấp bao gồm 2 khoản tiền sau:
- Khoản trợ cấp tính theo mức suy giảm khả năng LĐ.
- Khoản trợ cấp tính theo số năm đóng vào quỹ bảo hiểm TNLĐ, BNN.
Trong đó, phần trợ cấp tính theo mức suy giảm khả năng LĐ được tính theo lương cơ sở với công thức sau:
Trợ cấp = 5 x Mức lương cơ sở + (Tỷ lệ % suy giảm LĐ - 5) x 0,5 x Mức lương cơ sở.
Như vậy, khi lương cơ sở năm 2023 tăng, phần trợ cấp một lần tính theo mức độ suy giảm khả năng LĐ sẽ tăng
như sau:
5. Tăng trợ cấp hàng tháng khi suy giảm khả năng Lao động từ 31% trở lên
Theo Điều 49 Luật An toàn, vệ sinh LĐ, NLĐ bị suy giảm khả năng LĐ từ 31% trở lên do TNLĐ, BNN sẽ được cơ quan BHXH chi trả trợ cấp hàng tháng.
Mức trợ cấp hàng tháng cũng bao gồm 2 khoản tiền sau:
- Khoản trợ cấp tính theo mức suy giảm khả năng LĐ.
- Khoản trợ cấp tính theo số năm đóng vào quỹ bảo hiểm TNLĐ, BNN.
Trong đó, phần trợ cấp tính theo mức suy giảm khả năng LĐ được tính theo lương cơ sở với công thức sau:
Trợ cấp/tháng = 30% x Mức lương cơ sở + (Tỷ lệ % suy giảm LĐ - 31) x 2% x Mức lương cơ sở
Như vậy, từ 01/7/2023, khi lương cơ sở tăng, phần trợ cấp hàng tháng tính theo mức độ suy giảm khả năng LĐ sẽ tăng như sau:
6. Tăng trợ cấp phục vụ người bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
Căn cứ Điều 52 Luật An toàn, vệ sinh LĐ, trợ cấp phục vụ hàng tháng sẽ được chi trả cho NLĐ bị suy giảm khả năng LĐ từ 81% trở lên mà có thêm một trong các điều kiện sau:
- Bị liệt cột sống.
- Mù hai mắt.
- Cụt, liệt hai chi.
- Bị bệnh tâm thần.
Khoản trợ cấp này được tính bằng 1 lần mức lương cơ sở nên khi lương cơ sở tăng, trợ cấp phục vụ cho NLĐ cũng sẽ tăng, cụ thể tăng từ 1.490.000 đồng lên 1.800.000 đồng từ ngày 01/7/2023 (tăng 310.000 đồng).
7. Tăng trợ cấp một lần khi chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
Căn cứ Điều 53 Luật An toàn, vệ sinh LĐ, trường hợp NLĐ chết do bị TNLĐ, BNN; chết trong thời gian điều trị lần đầu do TNLĐ, BNN hoặc chết trong thời gian điều trị thương tật, bệnh tật mà chưa được giám định mức suy giảm khả năng LĐ thì thân nhân được hưởng trợ cấp một lần bằng 36 tháng lương cơ sở, tương ứng mức trợ cấp tăng từ 53.640.000 đồng lên 64.800.000 đồng (tăng 11.160.000 đồng).
8. Tăng trợ cấp dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau điều trị thương tật, bệnh tật
Căn cứ Điều 54 Luật An toàn, vệ sinh LĐ, sau khi điều trị ổn định thương tật do TNLĐ hoặc bệnh tật do BNN, trong thời gian 30 ngày đầu trở lại làm việc mà sức khỏe chưa phục hồi thì được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe từ 5 ngày đến 10 ngày.
Mức hưởng 1 ngày bằng 30% mức lương cơ sở, tương ứng mức trợ cấp tăng từ 447.000
đồng/ngày lên 540.000 đồng/ngày.
9. Tăng trợ cấp mai táng khi người lao động chết
Căn cứ Điều 66 Luật BHXH năm 2014, những NLĐ sau đây nếu không may tử vong thì người lo mai táng sẽ được nhận trợ cấp:
- NLĐ quy định tại khoản 1, Điều 2 Luật BHXH năm 2014 đang đóng BHXH hoặc NLĐ đang bảo lưu thời gian đóng BHXH mà đã có thời gian đóng từ đủ 12 tháng trở lên;
- NLĐ chết do TNLĐ, BNN hoặc chết trong thời gian điều trị do TNLĐ, BNN;
- Người đang hưởng lương hưu; hưởng trợ cấp TNLĐ, BNN hàng tháng đã nghỉ việc.
Trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà NLĐ chết, tương ứng với mức trợ cấp được điều chỉnh tăng từ 14.900.000 đồng lên 18.000.000 đồng.
10. Tăng mức trợ cấp tuất hàng tháng
Theo quy định tại khoản 1, Điều 68 Luật BHXH năm 2014 thì mức trợ cấp tuất hàng tháng đối với mỗi thân nhân bằng 50% mức lương cơ sở; trường hợp thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp tuất hàng tháng bằng 70% mức lương cơ sở, tương ứng mức trợ cấp tuất hàng tháng đối với mỗi thân nhân bằng 900.000 đồng (hiện hành là 745.000 đồng); trường hợp thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp tuất hàng tháng bằng 1.260.000 đồng (hiện hành là 1.043.000 đồng).
11. Tăng mức hưởng lương hưu thấp nhất đối với người lao động tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc
Mức lương hưu hàng tháng thấp nhất của NLĐ tham gia BHXH bắt buộc đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 54 và Điều 55 của Luật BHXH năm 2014 bằng 1.800.000 đồng (hiện hành là 1.490.000 đồng), trừ trường hợp quy định tại điểm i, khoản 1, Điều 2 và khoản 3, Điều 54 của Luật BHXH năm 2014.
12. Tăng mức lương đóng bảo hiểm xã hội tối đa
Theo quy định tại khoản 3, Điều 89 Luật BHXH năm 2014, tiền lương tháng đóng BHXH cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở, tương ứng mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc tối đa bằng 36.000.000 đồng (hiện hành là 29.800.000 đồng).
13. Tăng mức chi phí khám, chữa bệnh không phải cùng chi trả bảo hiểm y tế
Theo quy định tại điểm d, khoản 1, Điều 14 Nghị định 146/2018/NĐ-CP thì người tham gia BHYT khi đi khám bệnh, chữa bệnh theo quy định tại các Điều 26, 27 và 28 của Luật BHYT; khoản 4 và 5 Điều 22 của Luật BHYT được quỹ BHYT thanh toán 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với trường hợp chi phí cho một lần khám bệnh, chữa bệnh thấp hơn 15% mức lương cơ sở.
Do đó, từ ngày 01/7/2023, người có thẻ BHYT đi khám, chữa bệnh đúng quy định, có tổng chi phí một lần khám, chữa bệnh thấp hơn 270.000 đồng (hiện hành là thấp hơn 223.500 đồng) không phải thực hiện cùng chi trả./.
BHXH tỉnh Long An
