Quan tâm giải quyết nhu cầu nhà ở xã hội cho công nhân và người thu nhập thấp

Việc phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) cho công nhân (CN), người thu nhập thấp tuy đạt một số kết quả nhất định nhưng chưa đạt chỉ tiêu nghị quyết (NQ) của HĐND tỉnh Long An.

Ban Kinh tế Ngân sách HĐND tỉnh khảo sát nhu cầu nhà ở xã hội trên địa bàn huyện Đức Hòa

Chưa đạt chỉ tiêu nghị quyết của HĐND tỉnh

Với vị trí cửa ngõ miền Tây, tiếp giáp TP.HCM, những năm qua, tỉnh liên tục có những bước phát triển mạnh mẽ về KT-XH khi vươn lên dẫn đầu khu vực Đồng bằng sông Cửu Long về quy mô nền kinh tế và đứng thứ 12 trong số các tỉnh, thành phố của cả nước. Hiện toàn tỉnh có 32 khu công nghiệp (KCN) với diện tích 10.173ha được cấp chủ trương đầu tư với tỷ lệ lấp đầy đạt 42%, trong đó, có 24 KCN đủ điều kiện tiếp nhận nhà đầu tư thứ cấp với tỷ lệ lấp đầy 65%, 18 KCN đi vào hoạt động tỷ lệ lấp đầy 86%. Toàn tỉnh có 178.405 lao động, trong đó, có 2.686 lao động nước ngoài, 58.620 lao động ngoài tỉnh đang ở trọ để đi làm.

Những năm qua, Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh đưa ra nhiều giải pháp để chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân, trong đó có NƠXH cho CN và người thu nhập thấp, nhà ở CN tại các khu, cụm công nghiệp nhằm bảo đảm thực hiện các chính sách xã hội “an cư mới lạc nghiệp”, để thu hút và giữ chân người lao động. Cụ thể hóa các chủ trương, chính sách, HĐND tỉnh ban hành 2 NQ, gồm: NQ số 13/2020/NQ-HĐND, ngày 09/7/2020 và NQ số
10/2022/NQ-HĐND, ngày 13/7/2022 về Chương trình phát triển nhà ở tỉnh giai đoạn 2020-2025, định hướng đến năm 2030. Trong đó, đề ra các chỉ tiêu phát triển NƠXH cho CN giai đoạn 2021-2025 khoảng 6,39 triệu m² sàn và giai đoạn 2026-2030 khoảng 9,426 triệu m² sàn. Thực hiện NQ của HĐND tỉnh, Sở Xây dựng tham mưu UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh, bổ sung Chương trình phát triển nhà ở trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020-2025, định hướng đến năm 2030; phê duyệt Kế hoạch phát triển nhà ở 5 năm giai đoạn 2021-2025 và Kế hoạch phát triển nhà ở hàng năm (2021, 2022 và 2023).

Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 7 dự án (DA) NƠXH dành cho CN và người thu nhập thấp hoàn thành, đưa vào sử dụng với 1.884 căn, tổng diện tích sàn 74.637,62m² và 20.000 căn nhà trọ do các hộ gia đình, cá nhân tự đầu tư, diện tích khoảng 300.000m², bố trí được 37.800 CN, người lao động trong các khu, cụm công nghiệp sinh sống. Ngoài ra, còn có 18 DA NƠXH dành cho người thu nhập thấp, CN KCN đang triển khai, dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2023-2025, với diện tích đất xây dựng khoảng 38,71ha. Khi hoàn thành, diện tích NƠXH lên đến 876.576m² sàn, tương đương với 16.075 căn, dự kiến bố trí khoảng 64.000 CN, người lao động.

Tuy nhiên, theo thống kê của HĐND tỉnh, mặc dù đặt chỉ tiêu trong giai đoạn 2016-2021 có thêm 5.702 căn nhà ở dành cho các đối tượng xã hội, tuy nhiên, chỉ thực hiện được 1.581 căn, đạt 27,7%. Riêng năm 2021, không có NƠXH hoàn thành và bàn giao, đưa vào sử dụng. Ngoài ra, hiện có 11 đồ án tại khu vực đô thị loại II, III chưa xác định diện tích đất để xây dựng NƠXH khi lập, phê duyệt quy hoạch chi tiết. Tỷ lệ quỹ đất quy hoạch dành để xây dựng NƠXH trong khu dân cư, đô thị, KCN chưa bảo đảm theo quy định bắt buộc, chưa bố trí đủ 20% quỹ đất trong các DA khu dân cư, đô thị và 2% tổng diện tích quy hoạch các KCN. Từ đó, dẫn đến việc phát triển NƠXH trên địa bàn tỉnh không đạt chỉ tiêu NQ của HĐND tỉnh.

Tháo gỡ khó khăn trong phát triển nhà ở xã hội

Theo Giám đốc Sở Xây dựng - Nguyễn Văn Hùng, việc thực hiện các DA NƠXH còn gặp nhiều khó khăn về quy định pháp luật như trình tự thủ tục đầu tư xây dựng, mua - bán NƠXH còn phức tạp và mất nhiều thời gian, việc thẩm định, xác định đối tượng và xác định giá trước khi bán, cho thuê, cho thuê mua phải được cơ quan nhà nước thẩm định cũng kéo dài thời gian gây tốn kém cho doanh nghiệp. Đối với các DA NƠXH mức lợi nhuận của nhà đầu tư bị khống chế không quá 10% nên chưa thu hút được các nhà đầu tư tham gia phân khúc nhà ở này. Nhiều địa phương cấp huyện chưa quan tâm đúng mức đến công tác quy hoạch, chưa xác định rõ quỹ đất trong quy hoạch đô thị, KCN; chưa thực hiện nghiêm quy định dành quỹ đất trong các DA nhà ở thương mại để phát triển NƠXH dẫn đến thiếu quỹ đất sạch để triển khai các DA NƠXH.

Đồng thời, hiện nay, nguồn vốn ngân sách của tỉnh còn khó khăn, chưa thể cân đối để bố trí nguồn vốn đầu tư và hỗ trợ đầu tư NƠXH theo quy định tại Điều 58 Luật Nhà ở và Điều 1 Nghị định số 49/2021/NĐ-CP.

Hiện nay, tại các huyện phát triển công nghiệp, đa số công nhân, lao động lưu trú trong các nhà trọ do tư nhân xây dựng

Bên cạnh đó, việc đầu tư NƠXH không đạt chỉ tiêu NQ của HĐND tỉnh cũng một phần do tình hình dịch Covid-19 kéo dài làm ảnh hưởng đến đầu tư; hiện tỉnh chưa có cơ chế, chính sách đặc thù để thu hút các nhà đầu tư DA NƠXH.

Theo ông Nguyễn Văn Hùng, để tháo gỡ khó khăn trong phát triển NƠXH, hiện Sở tập trung lập Đề án NƠXH giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Trong đó, Sở đã phối hợp các sở, ngành và địa phương tiến hành rà soát, đánh giá lại nhu cầu NƠXH trên địa bàn tỉnh theo tình hình thực tế và NQ của HĐND tỉnh về chương trình phát triển nhà của tỉnh. Trên cơ sở đó, Sở sẽ đề xuất việc bổ sung, bố trí NƠXH vào các đồ án quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, quy hoạch khu, cụm công nghiệp.

"Sở cũng sẽ tham mưu UBND tỉnh có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép tỉnh phát triển NƠXH tập trung thay cho các quỹ đất 20% như quy định hiện nay đang nằm nhỏ, lẻ tại các DA nhằm mục đích bảo đảm cho khu đô thị, khu nhà ở hình thành, phát triển đồng bộ về không gian kiến trúc cảnh quan và khai thác tối đa giá trị quỹ đất có giá trị trong khu đô thị. Khi được đồng ý thực hiện NƠXH tập trung, Sở sẽ tham mưu các quy định cụ thể việc hoán đổi vị trí khu đất cũng như trách nhiệm đóng góp kinh phí của các chủ đầu tư nhà ở thương mại dùng để đầu tư NƠXH theo đúng quy định, phấn đấu đạt mục tiêu đề ra" - ông Nguyễn Văn Hùng cho biết thêm../.

Kiên Định