Đẩy mạnh cấp chứng chỉ rừng và trồng rừng gỗ lớn

Sáng 7/11, Báo Nông thôn ngày nay/Dân Việt phối hợp với Trung tâm Khuyến nông quốc gia tổ chức Toạ đàm trực tuyến chủ đề "Nâng cao chuỗi giá trị rừng nguyên liệu", nhằm tạo diễn đàn tháo gỡ các vướng mắc, tạo thuận lợi hơn cho phát triển vùng nguyên liệu rừng trồng theo hướng đa giá trị, thúc đẩy xuất khẩu gỗ bền vững.

Các chuyên gia và Ban tổ chức tham dự Tọa đàm (Ảnh: PV)

Những năm gần đây, diện tích rừng của Việt Nam khá ổn định, dao động quanh 14,6-14,7 triệu ha. Điều đó khẳng định Chính phủ, các địa phương cũng như cộng đồng xã hội rất chú trọng việc bảo vệ rừng gắn với phát triển rừng trồng.

Ông Vũ Thành Nam, Trưởng phòng Sử dụng rừng, Cục Lâm nghiệp (Bộ NNPTNT) cho biết, diện tích rừng thời gian qua đang tăng lên rất nhanh; để đạt được kết quả này là nhờ triển khai tổng hợp các giải pháp tổng thể của Chính phủ, Trung ương, chính quyền địa phương, đến người dân, góp phần đạt độ che phủ rừng. Thêm vào đó, đã thực hiện việc giao đất giao rừng rất hiệu quả, rừng không những có chủ, mà còn tạo điều kiện cho người dân trồng rừng tiêu thụ được sản phẩm do mình trồng, góp phần nâng độ che phủ rừng đạt mục tiêu đề ra. Ngoài ra còn có chính sách môi trường rừng, chính sách trồng mới 5 triệu ha rừng, chính sách lâm nghiệp bền vững 5 năm, tất cả các chính sách này đều góp phần đẩy nhanh tốc độ trồng rừng; tiêu thụ gỗ rừng trồng đến nay đã đạt 20 triệu khối gỗ rừng trồng được tiêu thụ, cung cấp nguyên liệu gỗ cho xuất khẩu hiệu quả.

Các chuyên gia, diễn giả tại Tọa đàm (Ảnh: PV)

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Diện, Trưởng phòng Thông tin và Chuyển đổi số, Cục Kiểm lâm (Bộ NNPTNT) cho biết, diện tích rừng đang tăng lên rất nhanh, để đạt được kết quả này là nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Chính phủ, Quốc hội; sự vào cuộc của các Bộ, ban, ngành, đóng góp của hơn 6.000 DN chế biến gỗ.

Trong khi đó, liên quan tới việc cấp chứng chỉ rừng bền vững, ông Trần Lâm Đồng, Phó Giám đốc Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam cho biết, Việt Nam là quốc gia tiếp cận chứng chỉ rừng từ sớm, từ năm 2006, Việt Nam đã được cấp chứng chỉ rừng bền vững. Tuy nhiên, hiện nay rừng của bà con quản lý còn hạn chế, nhỏ lẻ. Năm 2017, khi Luật Lâm nghiệp ban hành diện tích rừng có chứng chỉ còn khiêm tốn, đạt khoảng 250.000 ha. Để thúc đẩy thực hiện, năm 2018, Chính phủ đã phê duyệt Đề án Quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng, trong đó giao cho Bộ NNPTNT xây dựng Hệ thống chứng chỉ rừng quốc gia (VFCS). Hệ thống VFCS được xây dựng theo các tiêu chuẩn và yêu cầu của Hệ thống chứng chỉ rừng quốc tế PEFC, được PEFC công nhận, cho phép sử dụng nhãn mác và vận hành từ 2019. Đến nay, cả nước đã có khoảng 435.000 ha rừng được cấp chứng chỉ, trong đó có 150.000 ha chứng chỉ rừng VFCS/PEFC.

Cũng theo ông Trần Lâm Đồng, Việt Nam là quốc gia đang đứng thứ 5 thế giới về xuất khẩu lâm sản, gỗ, việc đảm bảo các chứng chỉ rừng bền vững càng có vai trò quan trọng. Để đưa nhiều sản phẩm vào Mỹ, các thị trường khó tính, đều đòi hỏi cần các chứng chỉ rừng bền vững giúp gia tăng giá trị sản phẩm lâm sản, tăng thu nhập cho người trồng rừng.

Phân tích về khó khăn, vướng mắc trong rừng trồng gỗ lớn, ông Vũ Thanh Nam, Trưởng phòng Sử dụng rừng, Cục Lâm nghiệp cho rằng, trồng rừng gỗ lớn không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cao hơn cho các hộ gia đình, mà còn giúp giảm xói mòn góp phần bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu. Hiệu quả của rừng gỗ lớn so với rừng gỗ nhỏ đã được khẳng định, song loại rừng này vẫn chưa phát triển tương xứng.

Nhiều cơ hội từ trồng rừng gỗ lớn với Việt Nam trong bối cảnh hiện nay (Ảnh: PV)

Chỉ rõ thêm những khó khăn, thách thức trong công tác bảo vệ rừng hiện nay, ông Nguyễn Văn Diện, Trưởng phòng Thông tin và Chuyển đổi số, Cục Kiểm lâm cho biết: Trong khâu quản lý bảo vệ rừng hiện nay gặp rất nhiều khó khăn. Mặc dù chúng ta đã có rất nhiều thành tích về bảo vệ rừng, số vụ cũng như các thiệt hại năm sau đều giảm hơn năm trước theo thống kê của Cục Kiểm lâm. Tuy nhiên, đâu đó vẫn còn có những vụ phá rừng, cháy rừng làm ảnh hưởng đến chất lượng rừng cũng như tài sản của nhân dân, đất nước.

Với kinh nghiệm từ một trong những địa phương đạt được nhiều thành tựu trong phát triển rừng gỗ lớn, liên kết trồng rừng, chia sẻ tại Tọa đàm, ông Hà Sỹ Đồng, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Trị cho biết, trong tổng số 23.400 ha rừng trồng gỗ lớn FSC mà Quảng Trị đang có tập trung chủ yếu ở các công ty lâm nghiệp gồm: Bến Hải, Triệu Hải và Đường 9 với khoảng trên 17.000 ha, diện tích còn lại ở các hộ dân và hợp tác xã. Quảng Trị cũng là tỉnh đầu tiên ở Việt Nam được cấp chứng nhận quốc tế FSC đối với rừng tự nhiên. Theo đó, 2.145ha rừng tự nhiên của 5 thôn tại các xã: Hướng Phùng, Hướng Sơn, Hướng Việt, Hướng Linh của huyện Hướng Hóa được cấp chứng nhận quốc tế FSC dịch vụ hệ sinh thái về lưu trữ và hấp thụ carbon vào tháng 10/2022, với trữ lượng lưu trữ tại các diện tích rừng này khoảng 350.000 tấn CO2 và lượng hấp thụ hàng năm khoảng 7.000 tấn CO2. Kết quả này mang đến cơ hội cho các chủ rừng cộng đồng trong việc tiếp cận các nguồn tài trợ và chi trả tự nguyện cho dịch vụ hệ sinh thái do Hội đồng Quản trị rừng Quốc tế FSC khởi xướng trên toàn cầu.

Cũng theo ông Đồng, kết quả này đã có tác động đến việc thực hiện kế hoạch phát triển lâm nghiệp bền vững tại Quảng Trị, thúc đẩy tỉnh phê duyệt kế hoạch phát triển sản xuất gắn với chế biến, tiêu thụ dầu trẩu giai đoạn 2023-2026, định hướng đến 2030, với mục tiêu sản xuất khoảng 4.000 tấn hạt trẩu, tương đương trị giá thương mại khoảng 50 tỷ đồng/năm cho nông dân khu vực miền núi.

Xung quanh nội dung về cơ hội từ trồng rừng gỗ lớn, ông Vũ Thành Nam, Trưởng phòng Sử dụng rừng, Cục Lâm nghiệp cho biết, có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ người trồng rừng như hỗ trợ 8 triệu đồng/ha để bà con trồng rừng gỗ lớn. Trong đó có các kể hoạch 5 năm như trong giai đoạn từ 2015 đến 2020 hay từ 2020 đến 2025… Hiện nay, Bộ NNPTNT còn trình Chính phủ ban hành một số chính sách với việc cho vay người trồng rừng gỗ lớn phát triển kinh tế hiệu quả hơn.

Chỉ ra một số vấn đề suy thoái năng suất rừng hiện nay, ông Trần Lâm Đồng, Phó Giám đốc Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam kiến nghị, về các giống cây lâm nghiệp phục vụ trồng rừng, ngoài keo, bạch đàn là những loại cây dễ trồng và quen thuộc thì chúng ta còn tiềm năng lớn về mảng các loài cây về lâm sản ngoài gỗ đó là cây dược liệu, cây gỗ có giá trị khác. Thực hiện chủ trương của Bộ NNPTNT về phát triển kinh tế dưới tán rừng, hay giá trị đa dụng của rừng thì Viện cũng thực hiện nhiều nghiên cứu về lĩnh vực này. Viện cũng khuyến cáo bà con cần có kiến thức về địa hình và tham khảo những hướng dẫn giống, kỹ thuật trồng của Viện để tham gia phát triển kinh tế dưới tán rừng.