Hàng triệu tín đồ Hồi giáo dự lễ hành hương Hajj
Ngày 4-6, gần 1,5 triệu tín đồ đã đến Saudi Arabia để bắt đầu tham gia Hajj, nghi lễ quan trọng nhất của đạo Hồi. Trong bối cảnh nhiệt độ tăng cao và những thách thức về hậu cần, cuộc hành hương thường niên này ngày càng trở thành thử thách về sức bền cho cả người thực hiện và Chính phủ Saudi Arabia.
Người Hồi giáo đến Saudi Arabia tham gia lễ hành hương Hajj. Ảnh: Reuters
Hajj là 1 trong 5 trụ cột của đạo Hồi gồm đức tin, cầu nguyện, bố thí, nhịn ăn, hành hương đến thành phố Mecca của Saudi Arabia. Những người Hồi giáo được yêu cầu thực hiện Hajj kéo dài 5 ngày ít nhất một lần trong đời nếu họ có khả năng về tài chính và thể chất.
Lễ hành hương Hajj luôn đòi hỏi các tín đồ phải có thể lực tốt. Những người hành hương thường đi bộ hơn 16km mỗi ngày dưới nắng nóng thiêu đốt của sa mạc. Sự kiện này diễn ra vào tháng cuối cùng của lịch Hồi giáo. Nhưng trong vài năm gần đây, biến đổi khí hậu đã khiến lễ Hajj trở nên nguy hiểm hơn nhiều.
Năm nay, cuộc hành hương rơi vào đầu mùa hè, đặt ra thêm thách thức cho những người hoàn thành nghi lễ. “Căng thẳng do nhiệt độ vẫn là thách thức lớn nhất trong mùa hành hương năm nay”, Khalid Al Tala, phát ngôn viên Bộ Y tế Saudi Arabia, nói.
Tăng cường loạt biện pháp bảo vệ
Sau khi ghi nhận nhiệt độ lên tới 470C, khiến hàng ngàn người tử vong hồi năm ngoái, chính quyền Saudi Arabia đang tăng cường các biện pháp bảo vệ cho khách hành hương năm nay.
Theo đó, Riyadh đã chi hàng tỉ USD cho hệ thống kiểm soát đám đông và làm mát hiện đại. Các khu vực râm mát đã được mở rộng thêm 50.000m2 với hàng ngàn nhân viên y tế túc trực và lắp đặt hơn 400 máy điều hòa. Hệ thống làm mát lớn nhất thế giới bên trong Nhà thờ Hồi giáo Lớn sẽ giúp những người hành hương thoải mái với nhiệt độ từ 22-240C.
Chính phủ nước này cũng mở rộng cơ sở hạ tầng ở Mecca và Medina, xây đường và tàu cao tốc. Nhiều con đường được phủ cao su và làm mát hơn đã được xây dựng để giảm nhiệt độ bề mặt, trong khi ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để giám sát một đội máy bay không người lái và quản lý đám đông. Chính quyền huy động hơn 40 cơ quan chính phủ và 250.000 nhân viên, cao gấp đôi so với năm 2024.
Ðáng nói, Riyadh cấm trẻ em dưới 12 tuổi tham gia lễ Hajj năm nay, một trong những thay đổi chính sách lớn nhất trong nhiều năm. Giới chức nước sở tại cũng yêu cầu những người hành hương tránh ra ngoài vào ban ngày, hạn chế trùm đầu và hướng dẫn họ cách điều trị các triệu chứng kiệt sức vì nắng nóng.
Năm ngoái, Chính phủ Saudi Arabia ghi nhận hơn 1.300 người hành hương tử vong, chủ yếu do thời tiết nắng nóng khắc nghiệt. Phần lớn những trường hợp này (80%) đều không đăng ký, nghĩa là họ thực hiện cuộc hành hương mà không có giấy phép để có thể tiếp cận các biện pháp phòng tránh nắng nóng. Vào một số ngày khi đó, nhiệt độ tăng vọt lên hơn 500C và có ngày chứng kiến tới hơn 2.700 người bị kiệt sức vì nắng nóng. Năm nay, ít nhất 62 ca bệnh liên quan nắng nóng đã được điều trị.
Ðể chuẩn bị cho lễ Hajj, Saudi Arabia đã tiến hành chiến dịch ngăn chặn những người hành hương không có giấy phép chính thức đến quốc gia vùng Vịnh, hủy nhiều thị thực du lịch từng được dùng như một cách “lách luật” để vào Mecca trong mùa hành hương. Tính đến ngày 1-6, gần 270.000 người không có giấy phép đã bị cấm vào thánh địa này. Những người vi phạm phải đối mặt với mức phạt 20.000 riyal (khoảng 5.300USD) và bị cấm nhập cảnh vào Saudi Arabia trong 10 năm.
Vào năm 1987, Saudi Arabia đã ban hành hệ thống hạn ngạch cấp phép hành hương Hajj cho các quốc gia có người Hồi giáo chiếm đa số, thường dựa trên quy mô dân số. Ví dụ, Indonesia nhận được hơn 200.000 giấy phép mỗi năm. Nhưng cầu vượt xa cung. Ở nhiều nước, thời gian chờ đợi có thể mất nhiều năm, thậm chí nhiều thập niên. Ðối với nhiều người Hồi giáo, đặc biệt là người có thu nhập thấp, chi phí hơn 10.000USD cho gói chính thức khiến cuộc hành hương Hajj vượt ngoài tầm tay.
Ðiều này đã dẫn đến tình trạng nhiều người tìm cách thực hiện cuộc hành hương “chui”. Họ đến Saudi Arabia bằng thị thực du lịch hoặc thị thực thăm thân do các nhà điều hành không có giấy phép tổ chức.
HẠNH NGUYÊN (Theo NY Times, BBC)
