Hỗ trợ Việt Nam trở thành hình mẫu của thế giới trong phát triển bền vững ngành thủy sản

Cao ủy châu Âu về Môi trường, Đại dương và Nghề cá Virginijus Sinkevičius chào đón Bộ trưởng Lê Minh Hoan (Ảnh: A.T)

Ngày 18/9, Đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) do Bộ trưởng Lê Minh Hoan dẫn đầu đã có chuyến thăm và làm việc với các cơ quan của Ủy ban châu Âu tại Brussels, Bỉ. Đây là buổi làm việc trước khi Đoàn thanh tra IUU vào Việt Nam tiến hành đợt thanh tra thứ 4, dự kiến vào tháng 10/2023.

Trong các phiên làm việc với Cao ủy Môi trường, Đại dương và Nghề cá và Tổng vụ các vấn đề về biển và thủy sản (DG-MARE), Ủy ban châu Âu, Bộ trưởng Lê Minh Hoan trao đổi với phía bạn về quan điểm của Việt Nam trong chống IUU. Đó là xác định chống khai thác IUU là một nhiệm vụ trọng tâm của ngành NN&PTNT, không chỉ để xuất khẩu thủy sản sang EU mà còn giúp phát triển ngành nuôi trồng và khai thác hải sản bền vững, thể hiện trách nhiệm của Việt Nam, giữ uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Đồng thời, xác định vấn đề tháo gỡ thẻ vàng là cơ hội cho ngành khai thác thủy sản chuyển đổi từ nghề cá truyền thống, quy mô nhỏ, đa nghề, đa loài sang quản lý một nghề cá có trách nhiệm, phát triển bền vững.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng khẳng định quyết tâm chính trị của Việt Nam trong việc nỗ lực cao nhất để giải quyết tốt nhất các nội dung kiến nghị của DG-MARE đối với việc đẩy lùi và chấm dứt khai thác IUU, hướng tới một nghề cá phát triển bền vững. Với sự lãnh đạo của Đảng, chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, với mục tiêu xây dựng nghề cá bền vững, có trách nhiệm, hội nhập quốc tế và gỡ thẻ vàng của EC, cả hệ thống chính trị đã tích cực vào cuộc để xây dựng và triển khai một kế hoạch đồng bộ với các mục tiêu và giải pháp cụ thể trong toàn hệ thống từ Trung ương đến địa phương, các đoàn thể, cộng đồng ngư dân, hiệp hội và doanh nghiệp thủy sản.

Đến nay, Việt Nam đã đạt được rất nhiều kết quả nổi bật. Trong đó, đạt được sự thống nhất nhận thức cao và hành động quyết liệt trong tất cả các cấp, các ngành, cộng đồng ngư dân, doanh nghiệp và đạt được sự đồng thuận của toàn xã hội đối với thực hiện các quy định của pháp luật, các quy định và khuyến nghị của EC để phòng, chống các hoạt động khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.

Bên cạnh đó, đã xây dựng được khung pháp lý toàn diện, đầy đủ về quản lý nghề cá và chống khai thác IUU. Đặc biệt, gần đây Quốc hội và Chính phủ đã tiếp tục xiết chặt chế tài xử lý vi phạm IUU, xuyên suốt từ cấp Trung ương đến địa phương.

Ngoài ra, công tác quản lý tàu cá đã chuyển biến một cách rõ rệt. Cụ thể như: đã xây dựng và vận hành Cơ sở dữ liệu quốc gia về tàu cá (đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản) kết nối từ Trung ương đến địa phương, liên thông với các lực lượng thực thi pháp luật (Kiểm ngư, Biên phòng, Cảnh sát biển) và các cơ quan quản lý cảng để kiểm soát hoạt động của tàu cá. Trên 98% tàu cá hoạt động vùng khơi (có chiều dài từ 15m trở lên) đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình.

Đáng chú ý, công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản đã được thực hiện và kiểm soát theo chuỗi từ khâu kiểm soát sản lượng qua cảng đến cấp chứng thư xuất khẩu và kiểm soát nguyên liệu tại các nhà máy chế biến.

Các nguyên liệu nhập khẩu vào Việt Nam được kiểm soát theo quy định của Hiệp định về biện pháp quốc gia có cảng và trong thời gian tới sẽ thực hiện hậu kiểm tính hợp pháp của sản phẩm thủy sản từ khai thác nhập khẩu bằng container,…

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng cho biết, để triển khai các giải pháp đồng bộ cho phát triển nghề cá bền vững, Việt Nam có chiến lược giảm cường lực khai thác, giảm đội tàu và chuyển sang phát triển nuôi trồng thủy sản để phát triển ngành thủy sản bền vững.

Trên cơ sở những kết quả đạt được, Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị Ủy ban châu Âu hỗ trợ Việt Nam công tác điều tra nguồn lợi thủy sản trong vùng biển Việt Nam. Triển khai các chương trình chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái; chuyển đổi sinh kế cho cộng đồng ngư dân ven biển. Đồng thời, hỗ trợ Việt Nam tham gia các chương trình phát triển kinh tế xanh, quản lý rác thải nhựa trên biển.

Đánh giá cao chuyến thăm của Bộ trưởng Lê Minh Hoan, các cơ quan của Ủy ban châu Âu cho biết chuyến thăm của Bộ trưởng khẳng định rõ quyết tâm của Việt Nam và là cơ hội để trao đổi trực tiếp để hai bên hiểu rõ hơn về các khó khăn trong quá trình thực thi chống khai thác IUU. 

Ủy ban châu Âu sẽ đồng hành cùng Việt Nam trong phát triển thủy sản bền vững. Trong đó, EU mong muốn hỗ trợ Việt Nam trở thành một hình mẫu của thế giới trong việc phát triển bền vững ngành thủy sản và chống khai thác IUU. Cao ủy Môi trường, Đại dương và Nghề cá của EU thông báo sẽ có chuyến thăm Việt Nam vào đầu năm 2024, báo hiệu một mùa xuân mới trong hợp tác Việt Nam – EU cho phát triển bền vững./.