Tròn 5 năm thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông 2018: Nền giáo dục vì học sinh, vì con người: Không có chuyện sách giáo khoa 'thay đổi xoành xoạch' (Bài 4)
Bài 4: Không có chuyện sách giáo khoa “thay đổi xoành xoạch”
Chương trình và SGK được thay đổi theo một chu kỳ nhất định, thường khoảng 15 năm thay đổi một lần, điều này hoàn toàn bình thường, nền giáo dục nào cũng thế. Có quốc gia, ví dụ Hàn Quốc, chỉ 8 năm đã thay đổi chương trình và SGK một lần. Trong khi đó, chương trình và SGK năm 2000 và 2006 ở nước ta, tính đến ngày triển khai Chương trình GDPT 2018, đã gần 20 năm. Như vậy, luồng ý kiến nói SGK “thay đổi xoành xoạch” là hoàn toàn không đúng.
Trong giờ học tại lớp học thông minh (công nghệ kết nối nhiều lớp học cùng một thời điểm) tại Trường THPT chuyên Hoàng Lê Kha, Tây Ninh
Đủ thời gian mới có cơ sở đánh giá
Một giáo viên dạy lớp 12 cho biết: “Tôi nhận thấy, thiết kế chương trình hay, chủ đề tập trung vào các vấn đề cụ thể, thực tế về cuộc sống hiện tại, về môi trường, về tương lai. Nội dung SGK (Tiếng Anh) chú trọng kỹ năng giao tiếp và làm việc theo dự án nhằm phát huy tính chủ động, hợp tác ở HS. HS phát huy khả năng làm việc theo nhóm, có thể thực hiện được các bài trình chiếu, các video thực hành theo chủ đề gợi ý một cách sinh động, hấp dẫn. Tuy nhiên, thời lượng học 3 tiết/tuần không thể giúp HS có thời gian tương tác, thực hành kỹ năng nói trong giờ học”.
Một vị phó hiệu trưởng tại Tây Ninh (cũ) cũng đánh giá, hầu hết các môn học được thiết kế theo hướng nghiêng về ứng dụng thực tế, hạn chế tính hàn lâm. Khi HS hiểu được lý thuyết, các em có thể vận dụng vào tình huống thực tế, đây là ưu điểm lớn của chương trình mới. Không chỉ các môn học tự nhiên, ngay cả với môn xã hội, kiến thức cũng tập trung vào ứng dụng, không chú trọng vào lý thuyết.
Học sinh không còn học thuộc lòng những cách hành văn mẫu, nhớ nội dung những tác phẩm quen thuộc mà phải tự cảm nhận về một đoạn trích mới, vận dụng kiến thức cá nhân để nêu quan điểm về vấn đề mới có liên hệ thực tế từ cuộc sống hằng ngày.
| Phải ngăn chặn, chấm dứt dạy theo văn mẫu, đặc biệt việc giáo viên đọc cho HS chép, soạn văn mẫu rồi cho HS đọc thuộc. Việc này rất tai hại, ảnh hưởng đến tính chủ động, sáng tạo, cảm xúc, tình cảm chân thành của HS. Do đó, sắp tới, ngành sẽ có hàng loạt biện pháp để điều chỉnh mang tính chuyên môn. Các công việc kiểm tra, đánh giá, dạy học, biên soạn học liệu cũng sẽ được triển khai. Chấm dứt văn mẫu cũng là yếu tố chuyên môn để chấm dứt dạy thêm, học thêm”. “Mục tiêu của đổi mới GDPT là tăng cường phương diện dạy người, rèn luyện đạo đức, nhân cách, phẩm chất của con người. Sự kỳ vọng của xã hội đặt ở việc triển khai 2 môn học này cũng rất lớn. Do đó, đổi mới Lịch sử và Ngữ văn cần làm trước, ưu tiên và làm ngay, làm dứt khoát cho đến khi nào có hiệu quả”. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn |
Thay đổi từng bước
Để cải thiện chất lượng giáo dục, loại bỏ những cái cũ kỹ, lỗi thời, việc thay đổi chương trình, sách giáo khoa là cần, nhưng chưa đủ. Chương trình, sách giáo khoa dù tối quan trọng nhưng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý mới là yếu tố quyết định sự thành bại của ngành Giáo dục.
Tương lai của đất nước, của mọi người, mọi nhà đều phụ thuộc vào công cuộc đổi mới giáo dục. Mọi sự đổi mới của giáo dục đều thu hút sự quan tâm lớn của xã hội, nhiều khi ý kiến trái ngược nhau. Đổi mới trong giáo dục cần một lộ trình và mất rất nhiều thời gian chứ không phải cho ra ngay kết quả trong một thời gian nhất định.
Sau gần 40 năm đổi mới, đất nước ta đã đạt những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, trong đó, có đóng góp rất quan trọng của ngành Giáo dục.
“Việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết số 29-NQ/TW của Trung ương đã được ngành Giáo dục tích cực triển khai và đạt được kết quả bước đầu quan trọng. Hệ thống giáo dục và đào tạo từ mầm non đến đại học ngày càng được hoàn chỉnh. Cơ sở vật chất, thiết bị giáo dục, đào tạo được quan tâm đầu tư và cải thiện rõ rệt, đang từng bước hiện đại hóa. Chúng ta tự hào và phát huy hiệu quả truyền thống hiếu học của dân tộc; sự quan tâm, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể Nhân dân; sự ủng hộ của các gia đình và toàn xã hội; sự tận tụy của đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục;... để không ngừng nỗ lực nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. Đến nay, Việt Nam đã có 4 trường đại học trong tốp 1.000 trường hàng đầu thế giới, 11 trường đại học trong tốp 650 trường hàng đầu châu Á... và thường xuyên có nhiều học sinh đoạt giải quốc tế hằng năm” - trích phát biểu của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị tổng kết năm học 2023-2024.
Đổi mới giáo dục là một hành trình đầy gian nan, ai cũng có quyền đóng góp ý kiến nhưng không được lợi dụng việc đó để xuyên tạc, chống phá./.
(còn tiếp)
Việt Đông - Ngọc Mận
Bài cuối: Không được lợi dụng đóng góp ý kiến để phá hoại
