Người họa sĩ 'có duyên' với đề tài lịch sử
Họa sĩ Nguyễn Hữu Phương
“Tân An những ngày cách mạng tháng tám năm 1945”
Năm 1983, sau khi tốt nghiệp trung cấp Mỹ thuật, họa sĩ Nguyễn Hữu Phương về quê công tác. Năm 1985, chuẩn bị cho kỷ niệm 10 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, tỉnh mời một số họa sĩ am hiểu về Cách mạng Tháng Tám tại Tân An đến vẽ tranh cho triển lãm. Họa sĩ Huỳnh Văn Gấm được mời về thực hiện tác phẩm đề tài lịch sử này vì ông từng trực tiếp tham gia cuộc khởi nghĩa cướp chính quyền tháng Tám năm 1945 tại Tân An. Khi đó, họa sĩ Huỳnh Văn Gấm đề nghị nhà văn Khương Minh Ngọc tìm giúp một họa sĩ phù hợp, ông sẽ kể lại không khí những ngày sôi nổi ấy để làm nền ý tưởng cho bức vẽ.
Tác phẩm Tân An những ngày Cách mạng Tháng Tám năm 1945 do họa sĩ Hữu Phương vẽ theo lời kể của họa sĩ Huỳnh Văn Gấm. Khi đó, họa sĩ Hữu Phương mới 22 tuổi
Dù mới về Hội công tác được 2 năm nhưng họa sĩ Hữu Phương đã được nhà văn Khương Minh Ngọc tin tưởng và giới thiệu để vẽ tranh theo lời kể của họa sĩ Huỳnh Văn Gấm. Khi ấy, ông vừa 22 tuổi. Họa sĩ Hữu Phương kể lại: “Tôi không được chứng kiến thời khắc lịch sử nên khi được bác Khương Minh Ngọc đề nghị vẽ, tôi rất lo lắng, cố gắng lắng nghe từng lời kể, hướng dẫn của họa sĩ Huỳnh Văn Gấm để có thể khắc họa được không khí khởi nghĩa ở Tân An năm 1945”.
Trong căn phòng nhỏ, 2 thế hệ họa sĩ ngồi cùng nhau. Lắng nghe những lời miêu tả của họa sĩ Huỳnh Văn Gấm, họa sĩ Hữu Phương phác thảo bức tranh. Bản phác thảo sau một thời gian trăn trở cũng hoàn thành và được họa sĩ Huỳnh Văn Gấm thông qua. “Lúc đó, tôi thấy nhẹ cả người và vô cùng hạnh phúc!” - họa sĩ Hữu Phương nhớ lại.
Tuy nhiên, để hoàn chỉnh bức tranh trên cơ sở bản phác thảo là cả một chặng đường dài. Tân An những ngày Cách mạng Tháng Tám năm 1945 miêu tả một đoàn người hừng hực khí thế, từ phía cầu Đúc tiến về dinh Quận với cờ đỏ sao vàng, vũ khí giáo mác trên tay. “Cầu đúc lúc đó vẫn còn nguyên như thời Cách mạng Tháng Tám nên cũng là một thuận lợi để tôi ký họa thực tế khung cảnh diễn ra sự kiện. Bên cạnh đó, qua lời kể chi tiết của họa sĩ Huỳnh Văn Gấm, tôi phần nào cảm nhận được không khí những ngày tháng Tám năm ấy” - họa sĩ Hữu Phương chia sẻ. Bức tranh hoàn thành sau đó không lâu với chất liệu màu bột trên giấy và trở thành một trong những bức tranh ghi dấu ấn về phong trào Cách mạng Tháng Tám tại Tân An cho đến hôm nay.
Tại Bảo tàng tỉnh, tranh Tân An những ngày Cách mạng Tháng Tám năm 1945 được lưu giữ cẩn thận trong kho. Tranh chép lại được trưng bày bên cạnh các hình ảnh, hiện vật về một giai đoạn lịch sử hào hùng của cha ông ta trên vùng đất này.
“Nghệ thuật là không ngừng sáng tạo”
Họa sĩ Hữu Phương vốn “có duyên” với mảng đề tài mang tính lịch sử. Trong suốt quá trình hoạt động nghệ thuật của mình, ông đoạt không ít giải thưởng danh giá. Trong đó, có nhiều tác phẩm khai thác đề tài lịch sử và hậu chiến như Những cô gái tải đạn (phấn màu) - giải Ba Triển lãm Mỹ thuật Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) năm 1997 tại Bến Tre, Cho hôm nay và mai sau (sơn dầu) - giải A khu vực ĐBSCL năm 2002 do Hội Mỹ thuật Việt Nam trao tặng,... Với những đóng góp của mình cho lĩnh vực hội họa tỉnh nhà, năm 2001, họa sĩ Hữu Phương vinh dự nhận Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Nguyễn Thông lần thứ nhất, giải thưởng danh giá nhất cho người làm nghệ thuật trong tỉnh.
Họa sĩ Hữu Phương cũng là một trong những họa sĩ đoạt giải nhiều nhất ở khu vực ĐBSCL. Ông từng là Chi hội trưởng Chi hội Mỹ thuật tỉnh, Chi hội trưởng Chi hội Mỹ thuật Việt Nam tỉnh Long An, nguyên Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật tỉnh nhiệm kỳ 2010-2015, nguyên Phó Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Long An từ năm 2013 đến năm 2022 trước khi nghỉ hưu.
Hơn 40 năm theo nghề, họa sĩ Hữu Phương chưa bao giờ ngừng tìm tòi, học hỏi và sáng tạo. Tốt nghiệp trung cấp, đại học rồi cao học ngành Mỹ thuật, ông không muốn mình bị “đóng đinh” trong các khuôn khổ mà luôn tìm kiếm sự phá cách, thử nghiệm nhiều phong cách thể hiện cũng như thể nghiệm không ít đề tài mới.
Với họa sĩ Hữu Phương, hội họa đã trở thành mạch sống, không thể tách rời. Ông vẫn luôn miệt mài sáng tác và mong muốn truyền lại kinh nghiệm của mình cho thế hệ tiếp nối. “Nghệ thuật là không ngừng đào sâu và sáng tạo vì cuộc sống thì luôn vận động và phát triển” - họa sĩ Hữu Phương khẳng định./.
Quế Lâm
